Waarom jij vandaag moet stemmen

Deze woensdag, 6 april 2016, mogen we naar de stembus om te stemmen over het Oekraïne-referendum. Gaat het om een verdrag met het Oost-Europese land of is het een voorbarige vrijbrief om toe te treden tot de EU?

Weten we eigenlijk waar we op stemmen? Voor veel Nederlanders is het onduidelijk. Ik zou liegen als ik zou ontkennen dat dit voor mij niet het geval zou zijn (een politiek correcte manier om te zeggen dat ik het ook niet weet). Iets met mensenrechten en de Europese Unie. Maar verder?

Uit nieuwsgierigheid en omdat ik het toch belangrijk vind om te weten waar we straks op stemmen, dook ik mijn krantenarchief (beter bekend als de prullenbak) in en stuitte ik op een paar artikelen over het Oekraïne-referendum.

Hoe zit het nou precies?

Vandaag mogen alle Nederlanders van 18 jaar of ouder antwoord geven op de vraag: ‘Bent u voor of tegen de wet tot goedkeuring van de Associatieovereenkomst tussen de Europese Unie en Oekraïne?’ ‘Associatieovereenkomst over wat?’ is het eerste wat in me opkomt.

Associatieovereenkomsten zijn bedoeld voor betere politieke en economische samenwerking. De EU heeft al zo’n verdrag met Turkije en Chili en vandaag mogen we dus stemmen of Oekraïne de derde musketier wordt. Het gehele verdrag telt 323 pagina’s (322 pagina’s teveel voor iemand zoals als ik, die het concentratievermogen heeft van een zwakbegaafde deurknop) en gaat vooral over economische afspraken, zoals belastingen, auteursrechten, het vestigen van bedrijven en milieubescherming. Maar ook afspraken die verder gaan dan handel alleen, zoals het aanvragen van subsidie. Tegenstanders zijn bang dat de corruptie in het land hierdoor alleen maar zal toenemen.

Waarom moeten we naar de stembus?

Het burgercomité EU, weblog GeenStijl en het Forum voor Democratie slaagden er vorig jaar in op een referendum op de politieke agenda zetten. Door meer dan 300.000 handtekeningen te verzamelen hopen ze dat de Nederlandse bevolking hun zegje kunnen doen over het verdrag. ‘Doe mee en red de democratie!’ luidt de slogan. Zij vinden dat het verdrag een schoolvoorbeeld is van hoe de macht van de Europese Unie blijft groeien, zonder dat wij, het volk, daar iets over te zeggen hebben.

Het past perfect in onze polderpolitiek: het kaasschaafprincipe. Als je in één keer een homp kaas van je buurman pikt, wordt hij boos. Maar als je ongemerkt plakje per plakje afschaaft, zal hij het tolereren. Door dit soort verdragen worden we langzaam beroofd van onze kaas en zal Oekraïne toetreden tot de EU.

Tenminste, dat zeggen tegenstanders. Voorstanders vinden juist dat onze ‘ja’, ook een ‘ja’ is voor de vrijheid van Oekraïense burgers. Dat ze gered kunnen worden uit de achtertuin van Poetin, die denkt dat hij met annexatie en kolonisatie vrij spel heeft.

In realiteit is de situatie niet zo zwart-wit. We moeten niet stemmen om een statement te maken. Een ‘nee’ is geen middelvinger naar het kabinet, net zoals een ‘ja’ niet het einde zal betekenen van Russische bemoeienis.

En dan?

Het referendum is raadgevend, wat in principe betekent dat de regering niet gebonden is aan de uitslag. Ook moet de opkomst minimaal 30 % zijn, anders is het referendum ongeldig. Het volk wordt dus gehoord, maar gaat het niet gewoon het ene oor in en het andere oor uit?

Premier Rutte verwacht dat de meerderheid voor het verdrag met Oekraïne stemt. Ik verwacht het tegenovergestelde. Maar zelfs als 99,9 % tegen zou stemmen, is de kans klein dat het verdrag tegen wordt gehouden. Het verdrag is al goedgekeurd door het Europees parlement en ook in Nederland is het door zowel de Eerste als de Tweede Kamer gekomen.

Eigenlijk gaan we dus naar de stembus voor een dode mus? Niet per se. Ik denk dat het belangrijk is om toch te gaan stemmen. Omdat er mensen gevochten hebben voor ons stemrecht. Zodat je geen spijt hebt op 7 april. Omdat jouw keuze, wat deze ook is, er toe doet.

Ik duik uit mijn krantenarchief (nog steeds de prullenbak) en loop straks naar de stembus. Jij ook?

Afbeeldingen: metronieuws.nl, nu.nl, telegraph.co.uk, volkskant.nl, boxtel.com

#Journalistiek