Hoe fit het nieuwe dun wordt

‘Zij is net 35 kilometer wezen hardlopen.’ Weemoedig staart Lianne (18) naar haar telefoon. Voor haar ogen flikkeren de beelden van fitgirls die één voor één hun afgetrainde spieren tonen. Ze wordt moe van de artikelen over intervaltraining en superfoods, maar toch blijft ze lezen.

Health blogs (zogenaamde blogs die gezond eten, leven en bewegen promoten) schieten als paddenstoelen uit de grond. Allemaal om jonge meiden te motiveren. Met deze nieuwe health hype is het nog maar de vraag of de bloggers hun lezers inspireren door het plaatsen van een bikinifoto, of juist onzeker maken. Waar ligt de grens tussen een gezond leven en een eetstoornis in wording?

Orthorexia

Lianne de Bruin* heeft vroeger een eetstoornis gehad. ‘Health blogs kunnen een trigger zijn voor mensen met een laag zelfbeeld.’ Zelf volgde ze ene health blog na de andere. ‘Ik noemde het ‘inspiratie’, maar eigenlijk werd het meer een obsessie. Las ik over bloggers die een nieuwe detox-kuur volgen, terwijl ik met mijn dikke kont op de bank zat.’

Obsessief bezig zijn met sporten en gezond eten is een heuse ziekte, beter bekend als orthorexia. Koolhydraten, gluten en E-nummers worden vermeden en vervangen door een dieet van moerbeibessen en spirulina. Health blogs lijken bij te dragen aan de vicieuze cirkel van de ongezonde obsessie met gezondheid. In een onderzoek van Leah Boepple en Joel Kevin Thompson (2014) werden 21 health blogs geanalyseerd. Bij vijf van de eenentwintig bloggers werd een eetstoornis vastgesteld. Zeven verklaarden moeilijkheden te hebben met hun menstruatie en vruchtbaarheid (één van de eerste symptomen van een eetstoornis), vijf gaven aan bezig te zijn met een dieet of een vorm daarvan, en op elf blogs werd over voedsel geschreven op een negatieve manier, alsof de blogger zich schuldig voelt over het eten van ongezond voedsel.

#healthy

Ook bloggers zijn dus weleens onzeker, maar voelen de druk aan een perfect ideaalbeeld te doen. En dus plaatsen ze keurig foto’s van hun biologische boerenkoolchips de ze wegspoelen met liters speciale detox-thee, voorzien van de hashtag #healthy.

‘Ik krijg vaak berichtjes van meiden die me vertellen dat ik hun grote voorbeeld ben,’ vertelt blogger Annemerel de Jongh (die ene die net 35 kilometer heeft gerend). Op haar blog annemerel.com trekt zij dagelijks duizenden bezoekers, die lezen over haar fanatieke hardloopsessies, gezonde recepten en leven als fitgirl. ‘Het is een hype’, zegt ze. ‘Ik denk niet blogs zoals die van mij bijdragen aan een eetstoornis. Daar zitten meer factoren aan. Health blogs worden nu misschien aangewezen als de oorzaak, waar dat tien jaar geleden de modebladen waren.’

Misleidend

Het is inderdaad een relatief nieuw fenomeen. Concreet onderzoek moet nader gedaan worden, zo concluderen ook Boepple en Thompson. Hollandse meiden lijken nuchter genoeg om zich niet te laten beïnvloeden. Uit een enquête die wij hebben gehouden blijkt 40 procent van de meisjes tussen 13 en 18 jaar zich weleens onzeker te voelt. Het merendeel, 60 procent, vindt echter dat health blogs een misleidend beeld schetsen van de werkelijkheid.

Wilma van den Brink-Messink is eigenaar van haar praktijk Het Consultatiehuis. Daar ziet ze dagelijks hoe jonge meiden kampen met een eetstoornis. ‘Health blogs zijn een platform voor jonge meiden om aan specifieke informatie te komen’, bevestigt ze. Toch denk ik dat het geen enorme factor is bij het ontwikkelen van een eetstoornis. Jonge meiden zullen zich misschien laten invloeden, maar het is te kort door de bocht om te zeggen dat ze hierdoor een eetstoornis kunnen ontwikkelen.’

Hoe gezond is gezond?

Toch mag de kracht van de health blog niet onderschat worden. Fitgirls identificeren zichzelf als bloggers en soms zelfs journalisten, die alles kunnen schrijven wat ze willen. Volger voor volger verspreiden ze met hun (afgetrainde) lijfspreuk: ‘Fit is het nieuwe dun’.

Lianne wist gelukkig met hulp haar eetstoornis te overwinnen. Blogs over groene smoothies, buikspieroefeningen en eiwitrepen domineren nog steeds haar tijdlijn, maar inmiddels weet ze het verschil tussen het #healthyliving op internet en het echte leven. Ze kijkt op van haar telefoon: ‘Té gezond is ook niet goed.’

* Vanwege privacyredenen is de naam van Lianne gefingeerd.

Afbeeldignen: instagram.com, tumblr.com, weheartit.com, tabatatimes.com